چقدر طول می‌کشد تا کودک بتواند به انگلیسی صحبت کند؟

مقدمه
یکی از رایج‌ترین پرسش‌هایی که والدین قبل از ثبت‌نام فرزندشان در کلاس زبان انگلیسی مطرح می‌کنند، این است: «چقدر طول می‌کشد تا کودک بتواند به انگلیسی صحبت کند؟» این سؤال از آن جهت اهمیت دارد که والدین می‌خواهند بدانند سرمایه‌گذاری زمانی، مالی و احساسی که برای فرزندشان انجام می‌دهند، در چه بازه‌ای نتیجه می‌دهد. در این مقاله که با رویکردی کاملاً کاربردی و بر اساس تجربه‌ ما در آموزشگاه زبان ایلیا تدوین شده است، تلاش می‌کنیم به این دغدغه‌ی ذهنی را هم از بُعد زمانی و هم از بُعد کیفی پاسخ دهیم. همچنین راهکارهایی را ارائه خواهیم داد تا والدین بتوانند مسیر یادگیری زبان فرزندشان را بهتر تصور کنند.

۱. عوامل تأثیرگذار بر زمان یادگیری زبان انگلیسی

پیش از هر چیز، پاسخ دقیق به این سؤال که «چقدر طول می‌کشد تا کودک بتواند به انگلیسی صحبت کند؟» به چند عامل کلیدی بستگی دارد:

1. سن کودک: هرچه فرزندتان در سنین پایین‌تر (مثلاً 4 تا ۷ سال) شروع به یادگیری کند، انعطاف‌پذیری مغز و تارهای صوتی و آمادگی روانی وی بالاتر است و فرایند یادگیری زبان دوم برایش آسان‌تر خواهد بود. بهترین سن برای شروع یادگیری زبان دوم حدود چهار سالگی است و این زمانی است که زبان اول کودک تثبیت شده است.
2. روش تدریس: متد آموزشی و پویایی روش تدریس در آموزشگاه یا منزل، تأثیر مستقیمی بر سرعت یادگیری دارد. روش‌هایی که با بازی، سرگرمی، ترانه و فیلم همراه باشند کودک را بیشتر درگیر می‌کنند و سرعت پیشرفت را بالا می‌برند.
3. میزان تکرار و تمرین: کودکانی که به‌طور مرتب در معرض واژگان، مکالمه و تمرین‌های زبان انگلیسی قرار می‌گیرند، زودتر و روان‌تر شروع به صحبت کردن می‌کنند.
4. محیط حمایتی: حمایت والدین، ایجاد انگیزه در کودک و فراهم کردن منابع مناسب (مانند کتاب داستان، کارتون‌های آموزشی، اپلیکیشن‌های تعاملی) بسیار مهم است. اگر کودک در محیطی باشد که به یادگیری‌اش اهمیت داده شود، سریع‌تر به نتیجه می‌رسد.
5. استعداد و علاقه شخصی: برخی از کودکان ذاتاً علاقه مند به یادگیری زبانزی هستند و این مسئله می‌تواند یادگیری را تسهیل کند. البته این موضوع به هیچ عنوان به معنای نداشتن استعداد در کودکان دیگر نیست؛ چرا که با حمایت و راهکارهای درست، هر کودکی می‌تواند مسیر پیشرفت را طی کند.

۲. بازه‌های زمانی تقریبی برای تسلط بر مهارت صحبت کردن

اگر بخواهیم یک بازه زمانی کلی عنوان کنیم، معمولاً در کودکان ۴ تا ۱۲ ساله که به‌صورت منظم و مؤثر در کلاس‌های استاندارد شرکت می‌کنند و در خانه نیز به یادگیری ادامه می‌دهند، می‌توان انتظار داشت ظرف ۶ ماه تا یک سال به سطحی برسند که بتوانند جملات ساده را بیان کنند. البته این موضوع به معنای تسلط کامل نیست؛ اما کودک می‌تواند در موارد ابتدایی نظیر معرفی خود، احوالپرسی، بیان نیازهای روزمره یا صحبت درباره علایقش مکالمه‌ی کوتاهی داشته باشد.

بازه‌های زمانی زیر، کاملاً تقریبی هستند و بنا بر عوامل گفته‌شده می‌توانند کم یا زیاد شوند:

• ۱ تا ۳ ماه اول:
  • آشنایی با لغات پایه (اعداد، رنگ‌ها، اشیای اطراف، سلام و احوالپرسی)
  • تلاش برای تکرار کلمات یا جملات کوتاه با تلفظ ساده
• ۳ تا ۶ ماه:
  • تشکیل جملات ساده
  • توانایی صحبت در مورد علایق شخصی (مثل کارتون‌ها و بازی‌ها)
  • امکان درک دستورات کوتاه و پاسخ به سؤالات ساده
• ۶ ماه تا یک سال:
  • توانایی مکالمه‌ی کوتاه درباره موضوعات روزمره (خانواده، مدرسه، تفریحات)
  • گسترش دایره لغات مرتبط با علایق کودک
  • امکان فهمیدن مفهوم کلی داستان‌های ساده
• یک سال و بیشتر:
  • مکالمات طولانی‌تر با ساختارهای گرامری ابتدایی
  • افزایش اعتمادبه‌نفس در پاسخگویی به سؤالات شفاهی
  • شروع به تفکر به زبان انگلیسی در موارد محدود

این اعداد صرفاً یک نقشه راه کلی هستند و بسته به زمان و انرژی صرف‌شده، ممکن است تسریع یا طولانی‌تر شوند.

۳. نکات مهم در سرعت یادگیری مکالمه‌ی انگلیسی در کودکان

الف) انتخاب متد آموزشی متناسب با روحیه کودک

در آموزشگاه زبان ایلیا، بخش مهمی از موفقیت ما مرهون بهره‌گیری از روش‌های خلاقانه است. کودک باید احساس کند کلاس زبان انگلیسی مکان خشک و کسالت‌باری نیست. استفاده از بازی‌های کلامی، موسیقی‌های کودکانه، داستان‌های تعاملی و تمرین‌های گروهی، انگیزه‌ی یادگیری را چندین برابر می‌کند.

ب) ایجاد فضای غوطه‌وری زبانی  (Language Immersion)

هر چه کودک بیشتر با زبان انگلیسی درگیر شود، سریع‌تر پیشرفت می‌کند. برای مثال، وقتی کودک کارتونی با زبان اصلی تماشا می‌کند یا در خانه جملات ساده انگلیسی می‌شنود، مفاهیم در ذهنش تثبیت می‌شوند. اگر می توانید سعی کنید روزانه چند دقیقه گفتگوی انگلیسی در خانه داشته باشید و در موقعیت‌های واقعی مانند هنگام غذا خوردن یا بازی از لغات یا جملات انگلیسی استفاده کنید.

پ) تمرکز بر مهارت شنیداری و گفتاری

در ابتدای مسیر یادگیری زبان کودکان، روی خواندن و نوشتن خیلی فشار نگذارید. در سنین پایین، بهتر است مهارتهای شنیداری(Listening)  و صحبت کردن (Speaking) شکل بگیرند. پس از این که دایره واژگان کودکان به اندازه کافی قوی شد، می توان به سراغ مهارتهای خواندن (Reading) و نوشتن (Writing) رفت.

نکته مهم این است که تلفظ کودکان می تواند کاملا یا تا حد زیادی شبیه تلفظ انگلیسی زبانان شود چون در سنین پایین هنوز تارهای صوتی کودکان انعطاف پذیرند و می توانند صداهایی غیر از صداهای زبان مادری خود را نیز به خوبی تقلید و تولید کنند. آنها این کار را به طور طبیعی  با تقلید از معلم، والدین، فایلهای صوتی و ویدیویی همراه کتابها یا شخصیت‌های کارتونی انجام می دهند.

ت) پیگیری و تکرار مستمر

کودکان همان طور که زود یاد می گیرند زود هم فراموش می کنند؛ بنابراین، به تکرار مداوم نیاز دارند. سعی کنید هر روز زمانی کوتاه (۱۰ تا ۲۰ دقیقه) را به تمرین زبان اختصاص دهید تا اطلاعات تازه در ذهن فرزندتان رسوب کند.

ث) انگیزه و پاداش

سیستم تشویق و پاداش برای کودکان بسیار اثربخش است. اگر کودک شما یک جمله‌ی جدید را به‌درستی بیان کرد، با تحسین کلامی ساده مثل «آفرین! عالی بود!» و یا دادن امتیاز یا برچسب‌های رنگی تشویقش کنید. این کار حس موفقیت را در او تقویت می‌کند.

۴. چگونه والدین می‌توانند روند یادگیری را تسریع کنند؟

الف: گوش دادن به موسیقی انگلیسی کودکانه:

ترانه‌های شاد انگلیسی نه تنها تلفظ و لغات جدید را به کودک می‌آموزد، بلکه باعث می‌شود او با ریتم و آهنگ زبان نیز آشنا شود. شما می توانید این آهنگها را در یوتیوب یا آپارات پیدا کنید. ما هم در صفحه اینستاگرام خود به نام ILIAeducation کانالهای آهنگ انگلیسی را معرفی کرده ایم.

ب: تماشای انیمیشن و کارتون به زبان اصلی:

بسیاری از کارتون‌های معروف دارای دیالوگ‌های ساده و قابل فهم برای کودکان هستند. می‌توانید زیرنویس انگلیسی را هم اضافه کنید تا کودکانی که توانایی خواندن انگلیسی را هم پیدا کرده اند با ارتباط بین کلمه نوشتاری و تلفظ آشنا شود. یک کارتون خوب مانند Peppa Pig منبع یادگیری خوبی برای کودکان زیر 7 سال است. برای آشنایی با کارتونهای دیگر باز هم می توانید به صفحه اینستاگرام آموزشگاه زبان ایلیا مراجعه کنید.

پ: بازی‌های کلامی خانوادگی:

در اوقات فراغت، می توانید از بازی‌هایی مانند پانتومیم انگلیسی، حدس کلمه یا Bingo استفاده کنید. این بازی‌ها انگیزه کودکان را برای یادگیری لغات جدید افزایش می‌دهند.

ت: کتاب داستانهای مصور:

انتخاب کتاب‌هایی که تصاویر جذاب و متن‌های کوتاه انگلیسی دارند، به کودک کمک می‌کند داستان را بهتر درک کند و لغات را در بستر جملات یاد بگیرد.

۵. آیا برای یادگیری زبان نیاز هست فرزندتان در کلاس‌های حضوری یا آنلاین شرکت کند؟

بله. آموزش اصولی و هدفمند باعث می‌شود کودک در مسیر درست قدم بردارد و از سردرگمی درآید. در آموزشگاه زبان ایلیا، دوره مخصوص کودکان 7 سال و بالاتر با بهره‌گیری از اساتید مجرب، بسته های آموزشی به روز و روش تدریس جذاب طراحی شده است تا بتواند فرزند شما را گام به گام در مسیر یادگیری زبان انگلیسی پیش ببرد.

۶. پیامدهای عجله یا فشار بیش از حد بر کودک

برخی والدین برای رسیدن هرچه سریع‌تر به نتیجه، فشاری مضاعف بر کودک وارد می‌کنند. این کار می‌تواند اثراتی معکوس داشته باشد. بعضی از این اثرات بد عبارتند از:

• استرس و بی‌علاقگی به یادگیری: فشار زیاد ممکن است فرزند شما را از اساس از زبان انگلیسی دلزده کند.
• یادگیری سطحی: سرعت یادگیری بالا الزاماً به معنی یادگیری عمیق نیست. ممکن است کودک به‌طور سطحی جملاتی را حفظ کند، اما درک درستی از مفهوم آن‌ها نداشته باشد.
• تأثیر منفی بر عزت نفس: اگر کودک احساس کند انتظارات شما بیش از حد توان اوست، ممکن است اعتمادبه‌نفس خود را از دست بدهد.

۷. جمع‌بندی و نقشه راه

به‌عنوان یک نقشه راه کلی، می‌توانید برنامه‌ی زیر را در نظر بگیرید:

1. شروع به‌موقع: هرچه کودک در سن پایین‌تری شروع کند، یادگیری سریع‌تر و عمیق‌تر خواهد بود. بهترین سن شروع یادگیری زبان زمانی است که زبان اول کودک تثبیت شده باشد.
2. تعیین اهداف کوچک: به جای این که برای یادگیری زبان کودک تان هدفی مبهم مانند «باید روان صحبت کند» تعیین کنید، اجازه بدهید آموزشگاه با اهداف کوتاه مدت خود جلو برود تا زمانی که کودکتان به هدف مطلوب برسد. برای یک مدرس اهداف کوتاه‌مدت معنی دارند. مثلا ممکن است مدرس هدف یک جلسه را این گونه تعریف کند که “در پایان این جلسه یا درس زبان آموز می تواند، خودش و اعضای خانواده اش را معرفی کند.”
3. انتخاب محیط آموزشی پرنشاط: در یک محیط آموزشی پرنشاط،علاوه بر کتابهای درسی، از ابزارهای سرگرم‌کننده مثل بازی، کارتون، موسیقی و داستان هم برای یادگیری زبان استفاده می شود.
4. کلاس‌های هدفمند: شرکت در دوره‌های تخصصی کودکان با اساتید مجرب می‌تواند به کودکان ساختار و نظم یادگیری بدهد.
5. پیگیری منظم در خانه: تکرار لغات آموخته‌شده در کلاس، انجام تکالیف و صحبت کردن روزمره به انگلیسی پیشرفت را تسهیل می‌کند.
6. صبوری و تشویق: گاهی کودک در فاز «سکوت» قرار می‌گیرد و تمایلی به صحبت نشان نمی‌دهد. این مرحله طبیعی است. با تشویق و پرهیز از مقایسه او با دیگران، به او فرصت دهید تا زمان مناسبش برای صحبت کردن برسد.

در پایان، پاسخ کلی به پرسش «چقدر طول می‌کشد تا کودک بتواند به انگلیسی صحبت کند؟» وابسته به عوامل متعددی است. اما با یک برنامه‌ریزی سنجیده و مشارکت والدین، می‌توان در بازه‌ای بین ۶ ماه تا یک سال، انتظار مکالمه‌های ساده و قابل فهم را از کودک داشت. سپس با استمرار و تعمیق یادگیری، این مهارت آرام آرام به سطح بالاتری خواهد رسید.

تیم نویسندگان ایلیا